Để tạo ý cho bài biểu cảm khơi nguồn cho mạch cảm xúc nảy sinh người viết có thể hồi tưởng kỉ niệm quá khữ suy nghĩ về hiện tại mơ ước tới tương lai tưởng tượng tình huống gợi cảm hoặc vừa quan sát vừa suy ngẫm vừa thể hiện cảm xúc
Nhưng dù dùng cách gì thì tình cảm trong bài cũng phải chân thật và sự việc được nêu ra phải có trong kinh nghiệm . Được như thế bài văn mới làm cho người đọc tin và đồng cảm